::لوازم ماهیگیری»» چوب:
اطلاعات عمومی در مورد چوبهای ماهیگیری:
منابع: ویکی پدیا | کتاب ماهیگیری اسپرت(سعید بیدار)| کتاب ماهیگیری حرفه ای(سید محمد مختار جاسمی)| وبسایت بانک اطلاعاتی ماهیان ایران, Fishbase.ir | وبسایت anobanini.ir
تصاویر: علی افضلی، عکاسان ناشناس، سایت هتل زریوار
بازنویسی: angling.ir
==============================================================================================
ضروری ترین وسیله برای صید ورزشی، چوب ماهیگیری (fishing rod) می باشد. در ماهیگیریهای عمومی که صیاد بوسیله طعمه های طبیعی در عمق و سطح آب به صید می پردازد، احتیاج به چوب ماهیگری با طول نسبتا بلند است که بین 180 تا 350 سانتی متر طول دارد. نوک این چوبها دارای انعطاف است.
:: چوبهای ماهیگیری از نظر وزن در چهار نوع سنگین، نیمه سنگین، سبک و خیلی سبک ساخته می شوند که بستگی به نوع صید مورد نظر مورد استفاده قرار می گیرند.این رده بندی سلیقه ای بوده و چوبهای ماهیگیری گاه از لحاظ وزنی در شش دسته و یا بیشتر هم طبقه بندی میشوند.
»»انواع چوب ماهیگیری(توجه کنید که این تعریفها، ممکن است با هم همپوشانی داشته باشند):
1. چوب کاسی(Carbon fibre rods):
چوب کاسی، بیشتر برای صید ماهیانی که در صید ورزشی کمتر جذابیت دارند، بویژه ماهیان کوچک نظیر کولی کاربرد دارد(کاس=نوعی کولی) و بدون چرخ استفاده می گردد. این چوب سبک بوده و ابعاد آن گوناگون، حداکثر تا 14 متر می باشد. این چوبها فاقد هر گونه حلقه و جای مشخصی برای قرار گیری چرخ هستند. چوبهای کاسی به فشار و همینطور املاح موجود در آب بسیار حساس هستند. چوب کاسی می تواند تلسوپی یا چند تکه باشد. جنس آن امروز بیشتراز فایبر گلاس است.
2. چوب پشه (Fly rods):
چوبهای پشه که در ایران کمتر طرفدار دارند، قابلیت پرتاب نداشته و چرخ در قسمت انتهایی دسته چوب قرار میگیرد. چوبهای پشه دو یا چند تکه هستند و اغلب تو پر هستند.
3. چوب تنکارا (Tenkara rods):
این چوبها مناسب برای ماهیگیری به روش تنکارا هستند که یک روش ماهیگیری ژاپنی است که حدود 200 سال قدمت دارد. این روش مناسب صید ماهیان قزل آلای کوچک می باشد. می توان گفت این چوبها ترکیبی از چوبهای کاسی، چوب پشه و چوب تلسکوپی هستند و جزو چوبهای فوق سبک نیز می باشند. طول این چوبها بین 3 تا 4 متر است.
4. چوبهای اسپین کستینگ و بیت کستینگ (Spin casting & Bait casting rods):
این چوبها بسیار شبیه هم هستند و امروزه هر دوی آنها را مشترکا چوبهای کستینگ می نامند. پایه چرخ دارای شکل خاصی است و برعکس چوبهای دیگر است، به این شکل که حلقههای هدایت نخ رو به بالاست، و روی دسته مکان ماشه مانندی برای قرار گیری انگشت اشاره وجوددارد. این چوبها برای مواقعی که ماهیگیر احتیاچبه پرتابهای متوالی و پی در پی دارد مفید است و از آنجا که نوع چرخهایی که روی آن است از نوع اسپین کستینگ است، بنابراین صیادبرای پرتابهای متوالی دچار مشکل نخواهد شد. بهتر است چرخهای پایه بلند روی این چوبها سوار نشوند.
5. چوبهای اسپینینگ:
چوبهای اسپینینگ، از گرافیت یا فایبر گلاس ساخته شده و دارای یک دسته چوب پنبه ای یا پی وی سی هستند. طول این چوبها بین یک متر و نیم تا 2.6 متر و گاه بیشتر متغیر است. این چوبها نوعا بین 5 تا 8 حلقه هدایتگر نخ در بخش زیرین دارند. در ایران انواع تلسکوپی و چند تکه آن همراه با چرخهای اسپینینگ یا اسپول ثابت استفاده می شود. این چوب انواع مختلفی دارد، ولی بهترین آن سه تکه توپر از جنس فیبر کربن است. انواع تلسکوپی آن آسیب پذیر هستند. فاصله حلقه ها تا بدنه در چوبهای اسپینینگ به نسبت چوبهای کستینگ بیشتر است. پایه چرخ در این چوبها پیچی است.
6. چوبهای فوق سبک(Ultra light rods):
این چرخها مناسب صید گونه های سبکتر ماهیان مناسبند، صید ماهیان بزرگتر نیز با آنها جذابیت خاصی دارد. این اصطلاح در مورد چوبهای اسپینینگ یا اسپتین کستینگ و چوبهای پشه که وزن نخ سبکتری دارند هم بکار می رود. چوبهای فوق سبک اسپینینگ و کستینگ اغلب کوچکتر از یک متر و نیم تا دومتر هستند و سبکتر و منعطف تر می باشند. این چوبها بیشتر مناسب ماهیانی مشابه قزل آلا می باشند. جابجایی این چوبها راحت تر بوده و در صید گاه هایی که بافت گیاهی انبوه دارد کاربرد دارند.
7. چوب ماهیگیری در یخ(Ice rod):
چوبهای صید زیر یخ مدرن، نوعا انواعی از چوبهای اسپینینگ بسیار کوتاه با طول بین 60 تا 90 سانتیمتر هستند. چوبهای صید زیر یخ کلاسیک، قطعات چوب مانند محکمی هستند که دارای تعداد نگهدارنده نخ و بخشی برای نگه داشتن چوب روی زمین است. این چوبها در ایران کاربرد چندانی ندارد.
8. چوبهای ساحلی
طول بلندی دارند و برای پرتابهای بلند از ساحل به دریا ساخته شدهاند. جنس آنها از الیاف کربن است و حلقه های زیادی روی آنها قرار داشته و انعطاف پذیری کمی دارند. این چوبها که بین 3.5 تا 6 متر طول دارند، نیازمند چرخهایی با متراژ نخ بالا برای پرتابهای بلند هستند.
9. چوبهای دریایی
چوبهای دریایی، نوع خاصی طراحی شده اند تا مناسب صید ماهیان سنگین دریازی باشند. این چوبها بلند بوده و بطور میانگین چهار متر طول دارند، بسیار ظخیم هستند و اجزای آنها نیز بزرگتر از حالت عادی است. بلندترین انواع این چوبها برای استفاده بر روی قایقهای ویژه صید ورزشی طراحی شده اند. بعضی از این چوبها کاملا تخصصی شده و تنها برای صید کوسه یا مارلین ساخته شده اند. این چوبها اغلب به جای حلقه های عادی عبور نخ، قرقره یا بالبرینگ های خاصی دارند.
- چوب دریایی سطحی(Surf rods):رایجترین نوع چوب دریایی، چوبهای کستینگ ویژه سطح هستند. این چوبها بسیار قدرتمند بوده و حدود 4 متر طول دارند. بیشتر در آبهای نزدیک ساحل به کارمی روند.
10. چوبهای تلسکوپی
رایجترین چوبهای موجوددر ایران هستند. که در انواع مختلف موجودند و ممکن است از لحاظ مشخصات در دسته های ذکر شده قبلی و بعی جای بگیرند.
11. چوبهای ترولینگ (Trolling rods):
این چوبها مناسب صید با روش ترولینگ است که طی آن قلاب حاوی طعمه از روی قایق در حال حرکت به داخل آب انداخته میشود. بصورت تئوریک، هر چوب اسپینینگ یا کستینگ که خیلی سبک نباشد، می تواند برای روش ترولینگ استفاده شود، ولی در سالهای اخیر، تولید کنندگان دسته ای از محصولات را به نام چوبهای تخصصی ترولینگ تولید و به بازار عرضه نموده اند و اغلب آنها را به صیادان آب شور و دریاچه های بزرگ پیشنهاد می کنند. چوب ترولینگ باید سرعت عمل (Action) بالایی داشته باشد.
»» ساختمان چوب ماهیگیری:
بدنه چوبهای ماهیگیری از دو قسمت اصلی تشکیل شده است:
»» میله:
:: چوبهای ماهیگیری ممکن است یک تکه و یا چند تکه ساخته شوند.
:: چوبهای یک تکه، بعلت طول بلند آنها، بسختی قابل حمل و نقل اند و برای ساکنین نزدیک محل صید مناسبند.
:: چوبهای چند تکه، دارای قطعاتی جدا شونده هستند که ممکن است بصورت پیچی و یا اتصالهای نرماده گی به هم وصل شوند. در نوع اخیر باید دقت شود تا با دوغنکاری و نظافت محل اتصال، از استهلاک آن جلوگیری گردد. انواع پیچی عمر طولانیتر دارند.
»» دسته:
:: دسته از لحاظ جنس، انواعی مثل پلاستیک یا چوب پنبه ای دارد. نوع چوب پنبه ای طبیعی بهتر است چون کمتر عرق میکند ولی آسیب پذیر تر است. بعضی از دسته ها روکش چرم دارند. بعضی ماهیگیران شخصا دسته چوب ماهیگیری را روکش ورنی یا جنسهای دیگر می کنند.
:: محل اتصال چرخ روی دسته نیز اشکال مختلفی دارد که باید از کثیفی و ورود شن و ماسه به داخل این بخش جدا جلوگیری شود.
»» سایر قسمتها:
حلقه های عبور نخ: این حلقه ها در چوبهای مختلف متفاوتند. هرچه از دسته به سمت نوک چوب پیش برویم، قطر آنها کم می شود. ساختمان حلقه ها اغلب فلزی بوده و داخل آنها در بعضی محصولات، از جنس چینی است تا از بریدگی جلوگیری شود. در چوبهای دریایی، حلقه ها بصورت قرقره ای هستند تا توان مقاومت در برابر ماهیان قدرتمند دریایی را داشته باشند.
جنس چوبها: در گذشته چوبها خیزرانی بوده اند اما در دهه های اخیر، چوبها از فایبر گلاس و سایر مواد سنتتیک نظیر گرافیت و عنصر شیمایی بور (Boron) استفاده می شود. در دسته چوبها اغلب از چوب پنبه طبیعی و مصنوعی و نیز EVA(اتیلن وینیل استات) هم استفاده می گردد. جنس محل قرار گیری چرخ در چوب ماهیگیری نیز از موادی نظیر پلاستیک سخت، آلومینیوم، گرافیت و چوب می باشد. حلقه ها هم از موادی نظیر فولادو و تیتانیوم ساخته می شوند.
»»برخی اصطلاحات مورد نیاز درمورد چوب ماهیگیری:
اکشن(Action): نشانگر انعطاف پذیری یک چوب است. میزان مقاومت چوب ماهیگیری در برابر خم شدن، و نیز سرعت بازگشت آن به حالت قبل فاکتورهای موثر در اکشن هستند. اکشن می تواند کند، متوسط تند و یا ترکیبی از اینها باشد. اکشن مشخص میکند در صورتی که ماهی به قلاب بیفتد، چوب ماهیگیری تا چه حدی خم خواهد شد.
وزن طعمه(Lure weight): از فاکتور های دیگر در تعریف چوب ماهیگیری است و نشانگر میزان وزن طعمه و قلاب است که چوب تحمل می کند.
وزن نخ (Line weight): میزان وزن قابل حمایت نخ ماهیگیری توسط چوب است و بر اساس یک شماره قرار دادی تعیین میشود. مثلا در مورد چوبهای پشه عددی بین یک تا دوازده تعیین می گردد.
|
